Katılım Hesaplarına Para Yatırmak ve Kar Payı Almak Caiz Mi?

Faiz, İslam dininde “riba” olarak adlandırılan, kesinlikle haram kılınmış bir işlemdir. Riba, kişinin borç verdiği miktardan fazlasını talep etmesi veya borç alırken geri ödemesi gereken miktarın üzerine ekleme yapılması anlamına gelir. Bu, Kur’an-ı Kerim’de açıkça yasaklanmıştır ve Peygamber Efendimiz (s.a.v) de çeşitli hadislerinde faizin ne denli büyük bir günah olduğunu vurgulamıştır.

Faiz, İslam’ın adalet, denge ve merhamet ilkelerine aykırıdır. Çünkü faiz, sermaye sahiplerinin risk almadan, emek sarf etmeden kazanç elde etmesine olanak tanır. Bu durum, ekonomik dengesizliklere ve sosyal adaletsizliklere yol açar. Faiz, aynı zamanda fakirlerin daha da fakirleşmesine, zenginlerin ise daha da zenginleşmesine neden olarak, toplumsal dengeyi bozar.

Katılım bankaları ticaret ve kiralama gibi İslami kurallara uygun finansal işlemler yapar. Örneğin, bir müşteri bir ev ya da araba almak istediğinde, banka bu malı önce kendisi satın alır ve ardından müşteriye taksitli olarak belli bir fiyattan satar. Buna “MURÂBAHA” denir. Bu süreçte, banka bir malın kendi belirlediği değerini alır ve faizsiz bir kazanç elde eder. Çünkü İslam’da parayla para satın alınamaz.

Faizsiz bankalar müşterilerinden topladıkları paraları ticaret, üretim veya çeşitli yatırım projelerinde kullanır ve bu yatırımların getirdiği kâr, banka ile müşteri arasında önceden belirlenen bir oran üzerinden paylaşılır. Buradaki temel fark, bu kârın faiz gibi önceden sabitlenmiş bir getiri olmaması, müşterilerine faiz sunmamasıdır. Faizsiz bankalar ticari bir kazanca ya da zarara dayanır. Yani, müşteri ve banka hem kârı hem de zararı paylaşma esasına göre hareket eder.

Bu yöntem, İslam’daki “mudaraba” ve “müşaraka” gibi ortaklık esaslarına dayandığı için, alınan kâr payı faiz olarak değerlendirilmez. Dolayısıyla, İslam âlimleri, bu tür kâr paylarının caiz olduğunu ve haram olmadığını belirtmektedir. Ancak, kâr payının caiz olması için bankanın işlemlerinin tamamen İslami kurallara uygun şekilde yapıldığından emin olunmalıdır.

Son olarak, Peygamber efendimiz bir Hadis-i Şeriflerinde
“Kimse, kendi kazancından daha hayırlı bir rızık asla yememiştir.”
Buyurmuştur “Bu hadisten çıkarılacak ders, kişinin alın teriyle, emeğiyle ve dürüstçe kazandığı rızkın, başka hiçbir gelir kaynağıyla kıyaslanamayacak kadar kıymetli olduğunu vurgular. Bu sebeple bir Müslümanın parasını bankalara bırakmayarak şüpheli bir kazanç durumundan uzak durması daha hayırlıdır.”